Haber: Mehmet Duran ÖZKAN – Kamera: Erdal AKBUĞA
(MALATYA) – Malatya’da Derme Sulama Birliğine bağlı çiftçiler, gereken su hizmetini sağlayamayarak kendilerini mağdur ettiği gerekçesiyle Devlet Su İşlerini (DSİ) protesto etti. Çiftçiler ismine konuşan Nevzat Kaya, “Malumunuz, 2025 sulama dönemi olarak tahminen de hayatımızın en makûs dönemini geçiriyoruz. Zelzeleyle sarsıldık, yerle bir olduk, zirai donla elimizde avucumuzda ne varsa yitirdik. Artık ise sulamada yaşadığımız kriz ile çiftçilerimizin mevt fermanı imzalanmış bulunmaktadır” dedi.
Malatya’da Derme Sulama Birliği’ne bağlı çiftçiler, gereken su hizmetini sağlayamayarak kendilerini mağdur ettiği gerekçesiyle DSİ’yi hizmet binası önünde protesto etti.
Çiftçiler ismine konuşan Topsöğüt Mahalle Muhtarı Nevzat Kaya, deprem ve zirai don felaketinin akabinde sulamada yaşanan krizin çiftçilerin üretimini bitme noktasına getirdiğini belirtti. Bu yıl “belki de hayatlarının en makus dönemini geçirdiklerini” söyleyen Kaya, şöyle konuştu:
“Depremle sarsıldık, yerle bir olduk, zirai donla elimizde avucumuzda ne varsa yitirdik. Artık ise sulamada yaşadığımız kriz ile çiftçilerimizin mevt fermanı imzalanmış bulunmaktadır. Evet, farkındayız, su kıtlığı yaşıyoruz. Bunu görmeden gelmiyoruz. Ama su kıtlığından öte, suyun yönetim edilememesi üzere daha büyük bir kriz ile karşı karşıyayız. Dönem başında DSİ’de muhtarların da davet edildiği birkaç toplantı yapıldı. Bu yıl Çat Barajı’nın su toplayamadığı, toprağa bir sulamanın verilip ardından kurulacak pompalarla ikinci suyun da verileceği söylendi. Bizler de tahlil tekliflerimizi o toplantılarda ilettik. Her mahallede sondajların olduğunu, bunların bir kısmının içme suyuna verildiğini, bir kısmının ise arızalı olduğunu, şayet bu arızalar giderilirse ve süreksiz de olsa içme suyuna verilen sondajların bir kısmı sulamaya yönlendirilirse, çiftçinin dönemi eksik de olsa geçirebileceğini tabir ettik. Bunları not aldılar. Tekliflerimizi değerlendirip sulamanın daha verimli yapılabilmesi için çalışacaklarını söylediler. Lakin gelinen süreçte, neredeyse dönem bitmek üzeredir, bu tahlil tekliflerimiz için yapılan hiçbir şey yoktur. Her yıl 5-6 kere yapılan sulama bu dönemde yalnızca bir sulama ile kalınmıştır.
“Alınmayan hizmetin ve suyun bedelini ödemek istemiyoruz”
Üstüne üstlük, verilmeyen suya karşın çiftçilerimizden sulama fiyatlarının talep edilmesi çiftçilerimizi derinden sarsmıştır. Meğer ki neredeyse temmuz başlarına kadar boşa akan Horata Çayı bölgenin sulama sistemine alınabilseydi ve bu su bir yerlerde depolanabilseydi, tek başına sulama döneminin büyük oranda tamamlanmasını sağlayabilirdi. Neredeyse elimizin altında olup Derme bölgesinin içinden akıp giden Horata Çayı’ndan maalesef faydalanamadık. Sulama altyapılarımız çok eski ve yıpranmış durumdadır. Sulama Birliğinin yalnızca bir kepçesi var, o da daima arızalı. Arızalı su kanallarımız ve yeraltı su geçişleri hakikat dürüst bakım almamıştır ve daha birçok sebep ve sorun tabir edilebilir. Şu an çiftçilerimizin en acil beklentisi, ikinci suyun verilmesi ve talep edilen fiyatların alınan hizmetle hudutlu tutulmasıdır. Alınmayan hizmetin ve suyun bedelini ödemek istemiyoruz. Su yönetiminin daha profesyonel yapılması, hizmetin adil bölüşülmesi ve beklenen böylesi krizler için bir B planının her vakit olması gerektiğini söz etmek istiyoruz. Mevcut durumda suyun sevk ve yönetimi işler halde değildir. Sorumluluğun DSİ’de olduğu bir yapılanmanın acil bir biçimde oluşturulmasını talep ediyoruz.”
“Tarımı bitiren DSİ’dir”
Cafana Mahallesi’nde kayısı üreticisi Kurtuluş Köylü, sulama problemlerinin Malatya tarımını çöküşe sürüklediğini söz ederek, “Tarım bitiyor. Burada da Malatya’da biten tarımı tetikleyen, uygunca hızlandıran bir sistem var. Bu da DSİ’dir. Sebebi ise misyonuna bakmama, liyakatsizlik ve iş bilmezliktir. Zira bugün kuraklık varsa, Malatya’da kuraklık yoktur, bu işi bilen bir kişi olarak söylüyorum son iki yılda kullandıkları su bize dört yıl daha yeterdi. Ancak bunlar iş bilmezliklerinden, yalnızca para gelsin diyerek suyu boşa harcadılar. Bugün de bizler burada susuzlukla baş başa kaldık” diye konuştu.
“Derme ile Battalgazi ortasında büyük fark var”
Yaka Mahallesi Muhtarı Abuzer Kaplan ise Battalgazi Sulama Birliği ile Derme Sulama Birliğine ödenen su fiyatlarının farklı olduğunu bildirerek, şunları kaydetti:
“Bir de biliyoruz, kuraklık var. Bu Allah’ın işidir. Kuraklık varsa sen neden vatandaştan para talep ediyorsun? Şayet su tonajlı ise senin ismine kaç dönüm tarla var, diyelim ki benim adıma 15 dönüm var, 7 bin lira ödemek zorundasın. Tonajlı ise tahminen adamın o kadar parası yoktur, 5 lirası varsa o kadar yükle. Ben Battalgazi Sulama Birliğinde o denli yüklüyorum. Sonraki yıl da o kartla sulama yapıyorum. Fakat Derme Sulama Birliğinde yüklü karttaki su ölçüsünü o yıl kullanmasan da bitiriyorlar. Ayrıyeten gübre ve takviyeden gelen paramdan bin 845 lirayı kestiler. Sen ne hakla paramı kesersin, su mu verdin? Hakikaten Derme Sulama Birliğine bağlı yüz çiftçi varsa, yüzü de şikayetçidir.”
“Pompalar arızalı, deva üretmiyorlar”
Argalıoğlu çiftçisi Mahmut Candan da pompaların onarılmadığını belirterek, şunları söyledi:
“Bundan 10 yıl evvel bize bir sistem yaptırdılar, kapalı sistem. İki pompayla 6-7 sene zelzeleye kadar biz bu çiftliklerin tamamını suluyorduk. Pompalarımız yerinde duruyor, huylar da duruyor. Biz kendilerine o vakit, ‘Bu pompaları aktif hale getirin’ dedik. ‘Kırık olan borularınız var, bunları da tamir edin’. Biz bunlarla sularız. Yani su var, su yok değil. Pompalar yerinde duruyor zira. Adamlar bizimle dalga geçtiler. Ben sizi uyarıyorum, diyorum ki bak sizin borularınız arızalı, pompaların 1-3 tanedir, çalışmıyor. ‘Benim haberim var, yarın öbür gün suya sıkıştığınız vakit bu pompayı çalıştırın, şu anda yaptırın’ dedim. Artık bize hiç su vermiyorlar, diyorlar ki ‘Paramız yok, biz bu pompaları yapamayız’. Birliğe soruyorum; sen burada niçin oturuyorsun, bu pompa arızasını yaptıramıyorsan?”
“Ya birlik kalksın ya DSİ”
Samanköyü çiftçilerinden Cumali Şahin ise, “Bu birlik var, DSİ niçin var? İki tane olur mu? Hangisine başvuracağız? Burada ya birlik kalkacak ya da DSİ. Burada 500 kişi çalışıyor. Ne yapıyor bunlar? Bir gün gelip bakmışlar mı? Babam köyde muhtardı, gece mühendisleri, latifeleri getiriyor, sulamayı takip ettiriyordu. Bunlar ne yapmaya çalışıyorlar?” dedi.
More Stories
Boşanma Sürecinde Bayan Cinayetleri Artıyor
Malatya Kayısı İhracatı 2025’te Düşüş Yaşadı
Randevulu muska 500, dua 250 TL: Uydurma pir, milyonları bu türlü götürmüş