Diyarbakır’ın Hani ilçesinde jenerasyonu tükenme tehlikesi altındaki “Türk semenderi” olarak bilinen sarı benekli semenderlerin yüzlercesi su altında görüntülendi.
Hani ilçesinin Elazığ ve Bingöl hududu yakınında bulunan kırsal Kaledibi Mahallesi’nin Güzelce mezrasında yörede “Laydazık” ismi verilen çayın üzerindeki şelalenin oluşturduğu gölette Anadolu’nun kimi bölgelerinde sulak alanlarda ender olarak görülen sarı benekli semenderlerin yaşadığı tespit edildi.
Göletin sarı benekli semenderlerin hayat alanı olduğu, mezrayla hududu bulunan Elazığ’ın Arıcak ilçesinden dağları, ormanları ve bitki örtüsüyle öne çıkan bölgeye gezinti için giden doğasever Mazlum Bayet tarafından belirlendi.
Su altında görüntülenen semenderlerden erişkin olanlarının siyah ve sarı benekli, yeni gelişmekte olanlarının gri tonlarda ve sarı beneklerinin besbelli olmadığı görülüyor.
“Yüzlerce semender var burada”
Bayet, AA muhabirine, sarı benekli semenderleri birinci olarak mayıs ayının birinci haftasında Güzelce mezrası kırsalındaki dağlık ve ormanlık alanda yer alan şelale ve göleti görmeye gittiğinde fark ettiğini söyledi.
Göletin suyuyla yüzünü yıkamak istediği esnada su altındaki semenderleri gördüğünü tabir eden Bayet, “Buradaki köy halkı bunların sarı benekli semender olduğunu bilmiyordu, ben onlara jenerasyonu tehlike altındaki bir cins olduğunu söyleyene kadar. Durumu anlattıktan sonra köy halkı buraya daha da ehemmiyet verdi, sarı benekli semenderleri muhafaza altına aldı. Bilhassa hayvanlarına su vermeye gelen çobanlara karşı muhafazayı aldılar.” diye konuştu.
Bayet, bölgenin dağları, ormanlık alanları, bitki örtüsü ve ilkbaharda coşkun akan deresi ve şelalesi ile tabiat olağanüstüsü bir yer olduğunu lakin Türkiye’deki doğaseverler tarafından pek bilinmediğini lisana getirdi.
Şelale ve göletin yüzlerce sarı benekli semendere mesken sahipliği yapmasının bölgeyi daha bedelli hale getirdiğini belirten Bayet, şunları kaydetti:
“Yüzlerce semender var burada. Bir evvelki gelişimde (mayıs ayı) daha çok büyüklerini görüyordum, tek tük yavrular vardı. Artık geldiğimizde (haziran ayı) yavrulamışlar. Üreme periyodunda çok sayıda yavru görüyoruz göletin içinde. Burada yüzlerce sarı benekli semenderi bir ortada görebiliriz.”
Bayet, semenderlere ömür alanı olan şelale ve göletin muhafaza altına alınması için köylülerle ilgili kurumlarla irtibata geçeceklerini kelamlarına ekledi.
“Buraya ziyan gelmemesi için dikkat ediyoruz”
Mezra sakinlerinden Beyset Alveroğlu da şelale ve göletteki semender popülasyonunun son birkaç yılda arttığını, bunların jenerasyonu tükenme tehlikesi altındaki az hayvanlar olduğunu Bayet’ten öğrendiklerini söyledi.
Buranın kıymetini anladıktan sonra gölette yaşayan semenderlerin rahatsız edilmemesine uğraş gösterdiklerini vurgulayan Alveroğlu, “Buraya ziyan gelmemesi için dikkat ediyoruz. Şu an üreme vakti. Büyükler taşların ortasında saklanıyor, yavrular göletin içinde geziyor. Dağlarımızı, şelalelerimizi herkes görsün, köyümüzü tanısınlar, ovalarımızı ve meralarımızı görsünler istiyoruz.” sözlerini kullandı.
Sadık Alveroğlu ise şelale ve göletin sarı benekli semenderler ile tabiat olağanüstüsü bir yer olduğunu anlattı.
“Nesli tükenmekte olan cins olduğu söylendi bize. Biz de dikkat etmeye çalışıyoruz. Buraya kim gelirse gelsin kuşağı tükenmekte olan semenderlerimize ziyan vermeyecek biçimde izlemelerini söylüyoruz.” diyen Alveroğlu, isteyenlerin Diyarbakır’ın Hani, Elazığ’ın Arıcak ve Bingöl’ün Genç ilçesindeki rotalardan köylerini gelebileceğini, bölgenin tabiatı ve semenderleriyle gezip görmeye kıymet bir yer olduğunu kaydetti.
About The Author
More Stories
Çermik Klâsik Bölge Karate Turnuvası Başladı
Diyarbakır’da Kırsal Eğitim Projesi Başladı
Elazığ’da Motosiklet Kazası: 2 Yaralı